Akciğerlerde bulunan ve bronş adı verilen hava keseciklerinin tıkanması sonucu solunum güçlüğü, öksürük, nefes darlığı gibi şikayetlere yol açan ve kronik bir hastalık olan sinsi tehlike KOAH, ismini “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı” kelimelerinin baş harflerinden alıyor. KOAH’ın günümüzde küresel bir sağlık sorunu haline geldiğini belirten Medline Adana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Faysal Baysal, tüm dünyada 600 milyon, ülkemizde ise 3 ila 5 milyon arasında kişinin bu hastalıktan muzdarip olduğunun düşünüldüğünü söyleyerek dünya KOAH günü nedeniyle açıklamalarda bulundu.
Hastayız ama farkında değiliz!
Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan KOAH, hastalar için aynı zamanda kalp hastalıkları ve akciğer kanseri gelişimi açısından da yüksek oranda risk yaratıyor. Buna rağmen KOAH’ın kamuoyu tarafından yeterince bilinmediğini söyleyen Dr. Baysal, “Ülkemizde 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH var. Oysa ki baktığımızda her 10 KOAH hastasından sadece birinin doktora başvurduğu ve doğru tanı alabildiği görülmekte. Başka bir deyişle ülkemizde bulunan ve sayıları 3 ila 5 milyon olduğu tahmin edilen hastaların sadece onda biri KOAH olduklarının farkındalar” diyerek önemli bir soruna vurgu yapıyor.
En yüksek risk nedeni sigara
Sigara tüketiminin KOAH gelişimi için en yaygın ve önemli risk faktörü olduğunu kaydeden Dr. Baysal, “Diğer tütün kullanımları (nargile, puro, pipo vb.) ve pasif içicilik de KOAH gelişimine yol açar. Bunun yanı sıra özellikle odun ve tezek benzeri yakıt kullanımı, çevresel hava kirliliği, tozlu‐dumanlı işyerlerinde çalışmak ve hareketsiz bir yaşam tarzı da önemli risk faktörleridir” diyor.
Önemli 3 belirtisi var
KOAH’da esas olarak 3 önemli belirti görüldüğünü söyleyen Dr. Baysal, “Hastalarının çoğunda ilk belirti öksürüktür ve nefes darlığı ile birlikte görülebilir. Diğer bir belirti balgam çıkarmadır. Balgam çıkarma sabahları daha fazladır ve genelde sümüksü-beyaz renklidir. Üçüncü belirti ise nefes darlığıdır. Özellikle efor sarf edildiği esnada ortaya çıkar ve yıllar içinde şiddeti yavaş yavaş artar” diyerek hastalığın ilerlemesiyle beraber yorgunluk, halsizlik ve depresyon gibi şikayetlerin de görülebileceğini sözlerine ekliyor.
Tanı SFT testi ile konuluyor
KOAH tanısının, “solunum fonksiyon testi” ile ağrısız ve kolayca konulabildiğini anlatan Dr. Baysal, “Çoğu hastalıkta olduğu gibi KOAH’da da erken tanı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltmaktadır. Bu nedenle, 40 yaş üzeri, sigara içmiş ya da hala içmekte olan ve çevresel nedenlerle tozlu-dumanlı ortamlarda bulunan kişilerin kronik öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması durumunda vakit geçirmeden bir göğüs hastalıkları doktoruna baş vurarak nefes ölçüm testi yaptırması gerekir” diyor.
Tedavi hayat boyu devam ediyor
KOAH hastalığının tedavisinde başarı için ilk şartın sigarayı bırakmak olduğunu ifade eden Dr. Baysal, “Sigarayı bırakmayan hastalarda ilaç tedavileri işe yaramaz. Bunun yanı sıra tozlu-dumanlı ortamlardan kaçınmak, bu tür yerlerde çalışmamak gerekir. İlaç tedavisi ömür boyu sürer. Geç kalınarak hastalığın ilerleyen evrelerinde tedaviye başlanması durumunda ise hastanın oksijen tedavisi görmesi gerekir” diyerek bu hastaların özel bir makina yardımıyla günde 15 saate kadar oksijen kullanmak zorunda kalabileceklerini belirtiyor.