Bir insan nasıl dindar, sosyal demokrat veya milliyetçi gibi kimliklerle tanınabiliyorsa aynı şekilde şehirler de tanınabiliyor. Erzurum genelde milliyetçi ve dindar kimliği ile Türkiye’de tanınan bir şehirdir. Dışarıdan gelenler Erzurumlulara, Erzurumlular da dışarından gelenlere genelde bu kimlikler üzerinden bakıyorlar. Ancak insanlara kimlikler üzerinden bakış, ön yargılara, insanların birbirlerini yanlış tanımalarına sebep olabiliyor. Örneğin Erzurumlular, özellikle sahip oldukları dindar kimlikleri nedeniyle Nâzım Hikmet’e çoğunlukla olumsuz bakmışlardır. Nâzım’a “komünist, ateist” diyerek ondan uzak durmuşlardır.
Oysa Erzurumlular olarak Nâzım’a, bazı şiirleri üzerinden bakabilseydik bu olumsuz bakıştan birçoğumuz muhtemelen uzak durabilecektik. Bu zamana kadar Nâzım’la ortak değil ayrı yönlerimiz öne çıkarılmış. Bildiğim kadarıyla Nâzım, Erzurum’a gitmemiştir. Buna rağmen duyduklarından hareketle Erzurum ve Erzurumlular hakkında güzel şeyler düşünmüştür. Bunun sebebi kendisinde gördüğü millî duyguyu, vatanseverliği Erzurumlularda da bulmasıdır. Kuvâyı Milliye adlı şiir kitabında şu dizelerle Erzurum’u güzelleştirmiş ve Erzurumluların mertliğini övmüştür:
(…)
919 Temmuzunun 23'üncü günü
pek mütevazı bir mektep salonunda
in'ikad etti Erzurum Kongresi.
Erzurum'un kışı zorludur balam,
tandırında tezek yakar Erzurum,
buz tutar yiğitlerinin bıyığı
ve geceleyin karlı ovada
kaskatı katılaşmış, donmuş görürsün karanlığı.
Erzurum'da kavaklar, balam,
Erzurum'da kavaklar tane tane,
kavaklarda tane tane yapraklar.
Ve terden ve toz dumandan ve sinekten geçilmez
Erzurum'da yaz gelip de bastı mıydı sıcaklar.
Erzurum'un düzdür, topraktır damı.
Erzurum güzelleri giyer, balam,
incecik ak yünden ehramı.
Yürek boynun büker, balam,
Erzurumlu türkülere.
Halim selimdir Erzurum'un adamı
ve lâkin dönmesin gözü bir kere!...
Erzurum'da on dört gün sürdü Kongre :
orda, mazlum milletlerden bahsedildi
bütün mazlum milletlerden
ve emperyalizme karşı dövüşlerinden onların
(…)
Buna rağmen
İstanbul’da birçok hanımlar beyler, paşalar,
Türk halkından kesmişlerdi umudu
Yağdırıldı telgraflar Erzurum’a:
(…)
Fakat bu şekli halli kabul etmedi Erzurumlu.
Erzurum’un kışı zorludur, balam
buz tutar yiğitlerin bıyığı.
Erzurum’da kaskatı, dimdik ölür adam,
kabullenmez yılgınlığı…
İnsanlarının anlaşmaları, mutlu olmaları, birlik ve beraberlik içinde yaşayabilmeleri için ayrılıkları değil birlikleri vurgulamak gerekir.