Boğaz ağrısı, yutkunmada güçlük, halsizlik ve bitmek bilmeyen öksürük…Uzun süre kapalı ve havasız ortamlarda bulunmak farenjite yakalanma riskinizi arttırıyor. Mevsim geçişleriyle birlikte kendini gösteren en yaygın hastalıklardan biri olan farenjitte, erken tanı ve tedavinin hastalığın kronikleşmemesi için önemli olduğuna vurgu yapan Avrasya Hastanesi K.B.B Uzmanı Opr. Dr. Koray Cengiz bilinmesi gereken tüm detayları sizler için anlattı.
Düşük vücut direnci farenjit riskini artırıyor
Halk arasında boğaz ağrısı ya da boğaz iltihaplanması olarak da bilinen farenjit; burun ve ağız boşluğunun arka duvarında meydana gelen iltihaplanmadır. Boğazda aniden başlayan yanma, yutkunmada ağrı hissetme, ateş, öksürük, ses kısıklığı, boğazda iltihaplı dokular şeklinde ortaya çıkar.
Hastalığın akut ve kronik olmak üzere iki ayrı türü bulunmaktadır. Ani gelişen ve şiddetli iltihaplanmaların olduğu durumlar akut farenjite işaret ederken daha hafif seyreden ancak çok daha uzun süren belirtiler de kronik bir diğer adı ile müzmin farenjiti işaret eder. Akut farenjit, boğaz ağrısı, boğazda yanma, kuruluk dışında aynı zamanda ses kısıklığı, ateş, halsizlik, burun akıntısı gibi belirtilerle kendini gösterir ve üst solunum yolu enfeksiyonu söz konusudur. Kronik farenjitte ise ateş ya da kırgınlık yoktur ancak boğazda yanma, gerilme, gıcık öksürüğü ve boğazı sık sık temizleme isteği gibi belirtiler ön plandadır. Farenjit özellikle yakın temas ile yayılım gösterir ve enfeksiyon önemli bir etkendir. Akut farenjitin sık sık tekrarlandığı durumlarda kronik farenjite dönüşme riski vardır.
Hangi belirtiler ile ortaya çıkıyor?
Farenjitin en önemli belirtisi boğazda batma hissi, yutkunmada güçlük, kaşıntı, gıcık öksürük, ateş ve boğazı sık sık temizleme isteğidir. Hastalığa bunlar dışında halsizlik, eklem ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Farenjitte ortaya çıkan belirtiler türüne göre farklılık gösterir;
· Akut farenjit boğaz ağrısı ile kendini gösterir. Yutkunmada zorluk, yüksek ateş, geniz akıntısı, boğazda hassasiyet, eklem ağrısı, halsizlik, ses kısıklığı, kulak ağrısı ve lenf bezlerinin şişmesi diğer belirtileri arasındadır.
· Kronik farenjitte ateş, halsizlik gibi akut farenjit belirtileri pek görülmez ve boğaz ile ilgili şikayetler daha uzun süreli ve daha hafif seyreder. Özelikle boğazda kuruluk hissi, gıcık, yutkunmada zorlanma gibi şikayetler olur.
Hastalığı tetikleyen etkenler var…
· Soğuk algınlığı ya da grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüsler farenjit riskini artırır,
· Mikroplu bir yüzeye temas etmek ya da öksürük, hapşırık sonucu havaya saçılan virüsleri solumak farenjite yol açabilir,
· Virüslerin yanı sıra sigara kullanımı, alkol tüketimi kronik farenjite zemin hazırlamaktadır,
· Boğazı tahriş edecek sıcak ya da çok soğuk gıdaların tüketimi de kronik farenjitte etkin rol oynamaktadır,
· Beslenme yetersizliği, stres, yetersiz uyku ve kalabalık ortamlar hastalığın hem oluşmasına hem de tedavi sürecinin yavaşlamasına etki etmektedir,
· Kuru hava, tozlu hava, geniz akıntısı gibi faktörler de hastalığa sebep olmaktadır,
· Reflü sonucu oluşan boğaz tahrişi zamanla farenjite neden olabilmektedir,
· Alerjik reaksiyonlara neden olan polenler kronik farenjiti tetiklemektedir,
· Su çiçeği, kızamık, krup, boğmaca ve öpücük hastalığı olarak da bilinen enfeksiyözmononükleoz gibi hastalıklar da farenjite neden olan risk faktörleri arasındadır.
Gerekli tetkiklerle uygun tedavi yöntemi seçilir
Farenjitin teşhisi hastanın anlattıkları doğrultusunda ve muayene bulgularına göre konur. Farenjite neden olan başka bir hastalık söz konusu ise bu durumun hasta tarafından doktora açıkça ifade edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde tedavi yöntemi istenmeyen sonuçları da beraberinde getirebilir. Bu doğrultuda gerekli tetkikler yapılarak uygun olan tedavi yöntemi seçilir. Özelikle ciddi enfeksiyonların ya da bağışıklık sisteminin zayıf olduğu durumlarda antibiyotik tedavisi önerilir.
Bunun yanı sıra ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar, burun açıcı spreyler, ağız gargaraları ve öksürük kesiciler de kullanılabilir. Eğer kronik farenjit söz konusu ise hem hastanın hem de doktorun tedavi uygulaması ve tedavi sürecinde dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Çünkü kronik farenjit çok daha uzun süren ve bazı durumlarda da tamamen ortadan kaybolmayan farenjit türüdür. Hastalığı ortadan kaldırmak için başka bir hastalığın etkili olup olmadığı tespit edilmeli ve eğer etkiliyse de tedavi edilmelidir. Antibiyotiklerin bu süreçte etkili olmadığı durumlar da söz konusudur.
Dikkat edilmesi gereken durumlar var mı?
· Sigara ve alkolden uzak durun,
· Bolca dinlenin,
· Alerjiye neden olan faktörlerden uzak durun,
· Tozlu ve kirli ortamlarda durmaktan kaçının,
· Reflü söz konusu ise çay/kahve tüketimini azaltın,
· Boğazınızın kurumasını önlemek için bol bol su tüketerek farenjiti daha kolay atlatabilirsiniz.