Osmanlının son döneminde yetişen, Kurtuluş Savaşı'nın acılarını çeken Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde Erzurum'da dini hizmetleri yürüten, dönemlerinde şehrin hafızasına, insanların ruhlarına hitap eden din adamlarından bir demet. Uzun yıllar Bakıcı Medresesi'nde talebelerine Kuran-ı Kerim öğretmiş, 56 yıl Lala Paşa Camisinde imamlık yapmış, Yusuf Esengül hocanın tespitlerine göre şehirde;
Müftü ve Müderris Solakzade Hamit Efendi,
müderrislik, muallimlik yapan çok sayıda talebe yetiştiren Mustafa Yetim Efendi,
Müderrislik ve 40 yıldan fazla müftülük yapan Solakzade Muhammet Sadık Efendi (28 devre talebe okutmuştur),
Tortum Pehlivanlı medresesinde uzun yıllar talebe okutan Müderris Ahmet Efendi,
Yetim Hoca medresesinde yetişmiş müderris olmuş Habip Efendi Camiinde vefat edinceye kadar ders okutmuş, vaizlik, imamlık yapmış Maksut Efendi,
Narmanlı Cami imamı vaiz Ziya Efendi,
Gez Cami imamı meşayihten Ferid Efendi,
Pervizoğlu Cami imamı Kurra Hafız Kaleli Hafız Efendi,
Meşeyıhtan Hacı İbrahim Baba,
Ünlü güz destanını yazan, hattat Ketencizade Hafız Mehmet Rüştü Efendi,
Müftü Naibi İspirli vaiz Müftü Naibi Hacı Hafız Hilmi Efendi,
Kırklar İmamı Muhammed Efendi,
Tivnikli vaiz, muallim Hacı Faruk Efendi,
Tazegüllü Şeyh Gürcü Mehmet Camii imamı ve vaizi Fevzi Efendi,
Babadereli Ahmet Efendi,
Kavak Cami imamı Şükrü Efendi,
İhmal Cami İmamı vaiz Muhammed Efendi,
Murat Paşa Cami imamı Fehmi Efendi,
Muratpaşa Cami imamı Ardahan Müftüsü vaiz Yusuf Efendi,
Yetim hocanın talebesi,müderris, vaiz Müftü Sakıp Efendi(Danışman),
Alvar İmamı Muhammet Lütfü Efendi( Mutasavvıf),
Meşayihten mutasavvıf Haşiizade Hacı Ali Efendi,
Gümrük Cami imamı vaiz Cazim Bey,
Gümrük Cami imamı Kurra hafız Yeşil İmam,
Aşağı Habip Efendi Cami imamı, vaiz Ahmet Efendi,
Sanamerli Ahmet Baba, Çöğenderli Hacı Salih Efendi,
Lalapaşa Cami imamı kurra Hafız Hamid Efendi,
İbrahim Paşa Cami imamı Kurra Hafız Kaleli Ali Rıza Efendi,
Taşkesenli vaiz Sırrı Efendi, Taşkesenli Horasan Müftüsü Muhammed Sıddık Efendi, Taşkesenli vaiz Abdurrahman Efendi,
Esat Paşa imamı vaiz Lütfullah Efendi,
Alvarlı Muhammet Vehbi Efendi,
1934 yılında emekli olduktan sonra şehirde Cedit, Şafiiler camii ve evinde vefat edinceye kadar Kuranı Kerimi Hafızlara talim ettiren Kurra Hafız Hasan Efendi(Uludağ),
İhmal Cami imamı Boynukalın Ahmet Efendi,
Kurra Hafız Gürcü Kapı İmamı H. Hüseyin Efendi (58 yıl görev yapmış),
46 yıl İhmal Camisinde imamlık yapan, talebe okutan Mehmet Efendi,
Tortumlu Müftü Osman Bektaş Efendi ve
Cumhuriyetin başlangıcından 1955 yılına kadar durmadan, usanmadan vaazları, sohbetleri ile okuttukları talebelerle Erzurum Halkına dini anlatmada asla geri durmadılar.
Not: Yazıya 1950 sonrası dahil edilmemiştir.